Galenus. De usu partium (De usu part.) [n° 017 Fichtner] [GalLat]

Περὶ χρείας τῶν ἐν ἀνθρώπου σώματι μορίων
Utilité des parties du corps
The Function of the Parts of the Body (UP)
Helmreich, 1907; Helmreich, 1909.
De usu partium corporis humani, 1822, vol. 3-4, p. 1-939;1-366. urn:cts:greekLit:tlg0057.tlg017.verbatim-lat1
Nöldeke, 1805 (deu); Daremberg, 1854/1856 (fra); Tallmadge-May, 1968 (eng); Garofalo, Vegetti, 1978 (ita); López Salvá, 2010 (spa).

De usu partium corporis humani, 1.8, ed. Kühn, 1822, vol. 3, p. 16-21. urn:cts:greekLit:tlg0057.tlg017.1st1K-grc1:1.8

7. Τί δή ποτ’ οὖν, καίτοι ζηλωτὴς ὢν Ἱπποκράτους
8. Πλάτων, εἴπερ τις ἄλλος, καὶ τὰ μέγιστα τῶν
9. δογμάτων παρ’ ἐκείνου λαβὼν, οὕτως ἀργῶς ὑπὲρ ὀνύχων
10. χρείας ἀπεφῄνατο; τί δ’ Ἀριστοτέλης, δεινότατος ὢν τά τ’
11. ἄλλα καὶ τέχνην φύσεως ἐξηγήσασθαι, παρεῖδε τοσοῦτον
12. περὶ χρείας ὀνύχων; ὁ μὲν γὰρ, ὥσπερ τινὰς φαύλους δημιουργοὺς,
13. τοὺς κατασκευάζοντας τὸν ἄνθρωπον θεοὺς,
14. οἷον προμελετῶντας τὴν χρειώδη τῶν ὀνύχων ἐν τοῖς ἄλλοις
15. ζώοις γένεσιν, διὰ τοῦτ’ ἐπ’ ἄκροις αὐτούς φησι φῦσαι
16. τοῖς δακτύλοις· ὁ δ’ Ἀριστοτέλης σκέπης ἕνεκα γεγονέναι
17. φησί. τίνος μέντοι σκέπης, οὐκέτ’ εἶπε, κρύους ἆρά
18. γε ἢ θάλπους, ἢ τῶν τιτρωσκόντων, ἢ τῶν θλώντων.
1. οὔτε γὰρ τούτων οὐδενὸς, παρὰ ταῦτα ἄλλου τινὸς
2. ἕνεκα σκέπης, ἐπινοῆσαι δυνατὸν ὄνυχα γεγονέναι. ἐμνημόνευσα
3. δὲ Ἀριστοτέλους καὶ Πλάτωνος, οὐχ ὡς ἐλέγξαι τὰ
4. κακῶς αὐτοῖς εἰρημένα προῃρημένος, ἀλλ’ ἵν’, ὅθεν ἐπὶ τῶνδε
5. τῶν λόγων ὡρμήθην τὴν διέξοδον, ἐνδείξωμαι. πολλῆς
6. γὰρ οὔσης παρὰ τοῖς παλαιοῖς ἰατροῖς τε καὶ φιλοσόφοις
7. διαφωνίας περὶ χρείας μορίων, οἱ μὲν οὔθ’ ἕνεκά
8. του νομίζουσι γεγονέναι τὰ σώματα ἡμῶν, οὔθ’ ὅλως κατὰ
9. τέχνην, οἱ δὲ καὶ τινος ἕνεκα καὶ τεχνικῶς, καὶ τούτων
10. αὐτῶν ἄλλος ἄλλην χρείαν ἑκάστου τῶν μορίων λέγει.
11. πρῶτον μὲν οὖν ἐζήτησα κριτήριον τῆς τοσαύτης εὑρεῖν διαφωνίας,
12. ἔπειτα δὲ καὶ μέθοδόν τινα μίαν ἐν τῷ καθόλου
13. συστήσασθαι, δι’ ἧς ἑκάστου τῶν μορίων, αὐτοῦ τε καὶ τῶν
14. συμβεβηκότων αὐτῷ, τὴν χρείαν εὑρίσκειν δυνησόμεθα. λέγοντος
15. οὖν Ἱπποκράτους, κατὰ μὲν οὐλομελίην πάντα ξυμπαθέα,
16. κατὰ δὲ μέρεα τοῦ μέρεος ἑκάστου πρὸς τὸ ἔργον,
1. ἐδόκει μοι δίκαιον εἶναι, βασανίσαι τὸν λόγον ἐν τοῖς μορίοις
2. πρότερον, ὧν σαφῶς ἴσμεν τὰς ἐνεργείας, ἐντεῦθεν
3. γὰρ κᾀπὶ τὰ ἄλλα δύνασθαι μεταβαίνειν. ὡς οὖν ἐβασάνισα,
4. καὶ δὴ φράσω, πρότερόν γε τὴν Ἱπποκράτειον λέξιν
5. ἐξηγησάμενος, ἀσαφεστέραν τοῖς πολλοῖς οὖσαν, ὅτι τε
6. κατὰ τὸν παλαιὸν ἡρμήνευται τρόπον, καὶ ὅτι ταχέως, ὡς
7. ἐκείνῳ σύνηθες. ἔστι δὲ τὸ λεγόμενον πρὸς αὐτοῦ τοιοῦτον.
8. τὰ μόρια τοῦ σώματος πάντα ἀλλήλοις ἐστὶ συμπαθῆ,
9. τουτέστιν εἰς ὑπηρεσίαν ἑνὸς ἔργου πάνθ’ ὁμολογεῖ.
10. τὰ μὲν δὴ μεγάλα καὶ τοῦ παντὸς ζώου μόρια, καθάπερ
11. χεῖρες, καὶ πόδες, καὶ ὀφθαλμοὶ, καὶ γλῶττα, τῶν ὅλων
12. τοῦ ζώου χάριν ἐνεργειῶν ἐγένοντο, καὶ πρὸς ταύτας ἅπανθ’
13. ὁμολογεῖ. τὰ δὲ σμικρότερα καὶ αὐτῶν τούτων πάλιν τῶν
14. εἰρημένων μόρια πρὸς τοὖργον τοῦ παντὸς ὀργάνου τὴν
15. ἀναφορὰν ἔχει, οἷον ὀφθαλμὸς, ὄργανον ὂν ὀπτικὸν, ἐκ
16. πολλῶν συγκείμενον μορίων, ἅπαντα πρὸς ἓν ἔργον τὴν ὄψιν
17. ὁμολογοῦντα κέκτηται· τὰ μὲν γὰρ ἔχει, δι’ ὧν ὁρῶμεν, τὰ
18. δ’, ὧν οὐκ ἄνευ ὁρᾷν δυνατὸν, τὰ δ’ ἕνεκα τοῦ βέλτιον
1. ὁρᾷν, τὰ δ’ εἰς τὴν τούτων ἁπάντων σωτηρίαν. ἀλλὰ καὶ
2. πᾶν ἄλλο μόριον ὡσαύτως. καὶ γὰρ γαστὴρ οὕτω, καὶ
3. στόμα, καὶ γλῶττα, καὶ πόδες, καὶ χεῖρες, ὑπὲρ ὧν νῦν
4. πρόκειται λέγειν· ὧν τὸ μὲν ἔργον οὐδεὶς ἀγνοεῖ· πρόδηλον
5. γὰρ, ὡς ἀντιλήψεως ἕνεκα γεγόνασιν· ὅτι δ’ ἅπαντ’ αὐτῶν
6. τὰ μόρια τοιαῦτά τε καὶ τηλικαῦτά ἐστιν, ὡς εἰς ἓν ἔργον
7. ὁμολογεῖν τὸ τοῦ παντὸς ὀργάνου, τοῦτ’ οὐκέτι γινώσκουσιν
8. ἅπαντες, ἀλλ’ Ἱπποκράτης τε οὕτως ἐγίνωσκε. καὶ ἡμῖν
9. νῦν αὐτὸ τοῦτο ἀποδεῖξαι πρόκειται. ἐξ αὐτοῦ γὰρ ἥ τε μέθοδος
10. συνίσταται τῆς τῶν χρειῶν εὑρέσεως καὶ τῶν παρὰ
11. τἀληθὲς ἄλλο τι δοξαζόντων ἐξελέγχεται τὰ σφάλματα. εἰ
12. μὲν οὖν, ὡς ὀφθαλμῶν καὶ χειρῶν καὶ ποδῶν ἅπασιν εὔδηλον
13. τοὖργον, οὕτω καὶ θώρακος καὶ πνεύμονος καὶ
14. καρδίας καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων ἦν, οὐκ ἂν ἐν τοῖς περὶ
15. χρείας μορίων λόγοις πολλὰ διεφερόμεθα. νυνὶ δὲ, τῶν
16. γὰρ πλείστων ἄδηλον τοὖργον, ἄνευ δ’ ἐκείνου καλῶς γνωσθέντος
1. οὐκ ἐνδέχεται τῶν κατὰ μέρος ἐξευρεῖν τὴν χρείαν
2. οὐδενὸς, εὔδηλον, ὡς, ὅσοι περὶ τὰς ἐνεργείας τῶν ὀργάνων
3. ἐσφάλησαν, οὗτοι καὶ τῆς χρείας τῶν μορίων διήμαρτον.
4. οὐκοῦν, οὔτ’ Ἀριστοτέλους, οὔτ’ ἄλλου τινὸς τῶν ἔμπροσθεν
5. ἁπάσας τὰς ἐνεργείας τῶν ὀργάνων εἰπόντος, ἐνεδέχετο περὶ
6. χρείας μορίων ἡμᾶς ὑποδέξασθαι συγγράμματα, πρὸς τῷ
7. καὶ τινὰς μὲν ὀρθῶς εἰρηκέναι τῶν πλείστων τὰς ἐνεργείας,
8. ἀγυμνάστους δὲ ἐν τῇ μεθόδῳ τῆς τῶν χρειῶν εὑρέσεως γενομένους
9. ἐν πολλοῖς τῶν κατὰ μέρος ἐσφάλθαι, ὥσπερ ἐπὶ
10. τῶν ὀνύχων ἐδιδάξαμεν ὀλίγον πρόσθεν· οἱ γὰρ ἄριστοι τῶν
11. φιλοσόφων ἠγνοηκότες ἐφαίνοντο τὴν χρείαν αὐτῶν, οὐδὲ
12. τῶν Ἱπποκράτους, ὡς ἐλέγομεν, συνιέντες γραμμάτων.
13. ὁπότ’ οὖν ἐπὶ χειρὸς, ἧς τὴν ἐνέργειαν ἴσμεν, ὅμως
14. ἔτι δεόμεθα μεθόδου τινὸς εἰς τὴν τῶν χρειῶν εὕρεσιν,
15. ἦπού γε ἐγκεφάλου μορίων, ἢ καρδίας, ἢ τῶν ἄλλων σχεδὸν
16. ἁπάντων σπλάγχνων ἑτοίμως ἐξευρήσομεν ἑκάστου τὴν
17. ὠφέλειαν; ὁ μὲν γὰρ τὴν καρδίαν, ὁ δὲ τὰς μήνιγγας, 
1. ὁ δὲ τὸν ἐγκέφαλον ἐν ἑαυτῷ φησιν ἔχειν τὸ τῆς ψυχῆς
2. ἡγεμονοῦν, ὥστε καὶ τῶν ἐν αὐτοῖς μορίων τὴν ὠφέλειαν
3. ἄλλος ἄλλην ἐρεῖ. περὶ μὲν δὴ τούτων ἐν τοῖς ἑξῆς διερευνήσομεν.
4. οὐδὲ γὰρ νῦν αὐτῶν ἐμνημονεύσαμεν ἄλλου τινὸς
5. ἕνεκεν, ἢ τοῦ μηνῦσαι τὰς αἰτίας, δι’ ἃς περὶ χρείας
6. μορίων ἐνεχειρήσαμεν γράφειν, οὕτω μὲν Ἀριστοτέλει πολλῶν
7. καὶ καλῶς εἰρημένων, οὕτω δ’ οὐκ ὀλίγοις ἄλλοις
8. ἰατροῖς τε καὶ φιλοσόφοις, ἧττον μὲν ἴσως ἢ Ἀριστοτέλει,
9. καλῶς δ’ οὖν καὶ αὐτοῖς, ὥσπερ ἀμέλει καὶ Ἡροφίλῳ τῷ
10. Καρχηδονίῳ. ἀλλ’ οὐδὲ τὰ Ἱπποκράτους ἦν ἱκανὰ, τὰ μὲν
11. ἀσαφῶς εἰπόντος, τὰ δ’ ὅλως παραλιπόντος. κακῶς μὲν
12. γοῦν ἐκεῖνος οὐδὲν ἔγραφεν ἔμοιγ’ οὖν κριτῇ. διὰ ταῦτα
13. οὖν ἅπαντα προτραπέντες γράψαι περὶ τῆς χρείας τῶν μορίων
14. ἑκάστου, τὰ μὲν ἐξηγησόμεθα τῶν ὑπὸ Ἱπποκράτους
15. ἀσαφέστερον εἰρημένων, τὰ δ’ αὐτοὶ προσθήσομεν κατὰ
16. τὰς ὑπ’ ἐκείνου γραφείσας μεθόδους.

Cliquer un n° de page pour en afficher l’image