Methodus medendi, 3.4, ed. Kühn, 1825, vol. 10, p. 186-196. urn:cts:greekLit:tlg0057.tlg066.1st1K-grc1:3.4

15. Ἐπὶ δὲ τὴν τοῦ ἕλκους θεραπείαν μόνου
16. μετέρχεσθαι καιρός· εἴη δ’ ἂν μόνον ἐπειδὰν μήτε διάθεσις
17. αὐτῷ συμπαρῇ μηδεμία μήτε σύμπτωμα. μὴ τοίνυν ἔστω
18. μήτε ῥευματικὸν τὸ ἡλκωμένον μόριον μήτε κακόχυμον μήθ’
1. ὅλως δύσκρατον· ἀλλὰ μηδὲ κοιλότης αὐτῷ συνέστω, μηδὲ
2. τοῦ δέρματος ἀπώλεια μηδεμία. καὶ γὰρ αὖ τοῦτο παρορῶσιν
3. οἱ πολλοὶ τῶν ἰατρῶν, οὐ συνιέντες ὡς ἐπειδὰν ἕλκος
4. κοῖλον πληρωθὲν ὁμαλὲς μὲν ὑπάρχῃ, πλατὺ δὲ, διττὴ καὶ
5. νῦν ἐστιν ἐν τῷ μορίῳ διάθεσις, ἑτέρα μὲν οὐσίας δέρματος
6. ἀπώλεια, δευτέρα δὲ συνεχείας λύσις. ἐπειδὰν μὲν οὖν αὐτὸ
7. τοῦτο μόνον ᾖ συνεχείας λύσις, ἤτοι τῆς ἐπιδερμίδος ἢ καὶ
8. τοῦ δέρματος ἅπαντος ἢ καὶ τῆς ὑποκειμένης ἅμ’ αὐτῷ σαρκὸς,
9. ἕλκος ἐστὶν οὕτω τὸ πάθημα καὶ δεῖται κολλήσεως μόνης.
10. εἰ γὰρ συναχθείη πρὸς ἄλληλα τὰ χείλη τοῦ δέρματος,
11. οὐδέν ἐστι μεταξὺ τοῦ δέρματος ἑτερογενὲς; ὥσπερ ἐπὶ τοῦ
12. πεπληρωμένου τε καὶ ὁμαλοῦ ἕλκους· ἐπ’ ἐκείνου γὰρ οὐχ
13. ἅπτεται τὰ πέρατα τοῦ ἕλκους ἀλλήλων, ἀλλ’ ἐκ τῆς ἡλκωμένης
14. ἁπάσης χώρας ἀπόλωλε τὸ δέρμα καὶ χρὴ γεννῆσαι
15. δήπουθεν αὐτό· κατὰ μέντοι τὸ διῃρημένον ὑπό τινος ὀξέος
16. κολλήσεως δεῖ μόνης, οὐ μὴν καὶ γενέσεως δέρματος. ὅταν
17. οὖν ἕλκους ἁπλοῦ προκείμενον ᾖ θεραπείαν εὑρεῖν, ὑποτίθεσθαι
18. χρὴ τῷ λόγῳ διαίρεσιν σαρκώδους μέλους χωρὶς ἀπωλείας
1. μορίου. τὸ δέ γε πλατὺ τὸ ἐπουλώσεως δεόμενον ἕλκος
2. ἀπολώλεκε τελέως τὴν καλουμένην ἐπιδερμίδα. ταύτην οὖν
3. γεννῆσαι χρὴ καὶ πρὸς ἑαυτὴν ἑνῶσαι· καὶ δυ’ ἐνταῦθα πρόκεινται
4. σκοποὶ, καθάπερ ἐπὶ τοῦ κοίλου· διότι καὶ ἡ διάθεσις
5. ἐπ’ ἀμφοῖν ἐστι διττή. τίνι τοίνυν, φήσει τις αὐτῶν
6. ἴσως, ὁμαλὲς ἕλκος τοῦ κοίλου διενήνοχεν; εἰ καὶ διάθεσις
7. ἐπ’ ἀμφοῖν ἐστι διττὴ καὶ διττὸς ὁ σκοπὸς τῆς θεραπείας;
8. πλήθει τῶν ἀπολωλότων ὦ βέλτιστε μορίων. ἐπὶ μὲν γὰρ
9. τοῦ κοίλου καὶ ἡ ἐπιδερμὶς μὲν ἀπόλωλε καὶ ἡ τοῦ δέρματος
10. δὲ φύσις ἡ λοιπὴ πᾶσα καὶ τῆς ὑποκειμένης σαρκὸς οὐκ ὀλίγον
11. ἐνίοτε μέρος· ἐπὶ δὲ τοῦ πεπληρωμένου σὰρξ μὲν οὐκέτι
12. λείπει, τὸ δ’ ἔξωθεν σκέπασμα λείπει. τίς μὲν οὖν ἡ τῶν
13. τοιούτων ἑλκῶν ἐστιν ἴασις ἐφεξῆς ἐροῦμεν· ἐν δὲ τῷ παρόντι
14. τοῦ μόνον ἕλκους ὄντος, ἑτέραν δὲ μηδεμίαν ἔχοντος διάθεσιν,
15. ὁποίαν τινὰ χρὴ τὴν θεραπείαν ποιεῖσθαι λέγωμεν.
16. ἐπεὶ τοίνυν διαίρεσις μόνον ἐστὶν, ἅμα χρὴ τὰ πέρατα γενέσθαι
17. τῶν διῃρημένων· ἢ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλὰ καὶ μεῖναι
1. συνελθόντα; διττὴ δ’ ἡ τῶν συνελθόντων μονή· τὰ μὲν γὰρ
2. δι’ ἑαυτῶν, τὰ δὲ δι’ ἄλλων μένει· δι’ ἑαυτῶν μὲν ὅσα συμφύεται,
3. δι’ ἄλλων δὲ τά τε συνδούμενα καὶ τὰ κολλώμενα.
4. τὰ μὲν δὴ συμφυόμενα πάντως χρὴ μαλακὰ τὴν φύσιν εἶναι.
5. τοιοῦτον δὲ ἥ τὲ σάρξ ἐστὶν αὐτὴ καὶ ὅσα σαρκώδη μόρια
6. κατὰ τὴν σύστασιν. ὅσα δ’ ἔστι σκληρὰ καὶ ξηρὰ, συμφῦναι
7. μὲν οὐ δύναται, κόλλης δέ τινος ἢ δεσμοῦ δεῖται πρὸς
8. τὸ μεῖναι συναχθέντα. τῶν μὲν δὴ τοιούτων σωμάτων ἡ
9. ἴασις ἐν τοῖς ἑξῆς εἰρήσεται· περὶ δὲ τῶν ἑνωθῆναι δυναμένων
10. ὁ λόγος περαινέσθω, ζητούντων ἡμῶν κᾀνταῦθα τὸ
11. τῆς συμφύσεως αἴτιον. ἔστι δ’ ὥσπερ ἐπὶ τῶν κοίλων ἑλκῶν
12. ἡ φύσις αἰτία τῆς σαρκώσεως, οὕτω κᾀπὶ τῶν ἁπλῶν ἑλκῶν
13. τῆς συμφύσεως· ὅθεν ἐὰν συναγάγῃς εἰς ταὐτὸν ἀκριβῷς τὰ
14. διεστηκότα, χωρὶς τῆς ἄλλης ἁπάσης τῆς ἔξωθεν ἐπιτεχνήσεως
15. συμφύεται. καί σοι γέγονεν αὖθις ἕτερος σκοπὸς ὁ τῆς
16. συναγωγῆς, ἵν’ ἐντεῦθεν ὁρμώμενος ζητήσῃς ἐξ ὧν τοῦτο
17. ποιήσεις. ἢ γὰρ δεσμὸν ἐν κύκλῳ περιλαβὼν ἐκ δυοῖν ἀρχῶν,
1. ἢ ῥαφὰς, ἢ ἀγκτῆρας ἐπιθεὶς, ἢ τινὰ τούτων, ἢ πάντα
2. συνάξεις εἰς ταὐτὸ τὰ διῃρημένα. χρὴ δὲ μήτε μαλακὸν εἶναι
3. πάνυ καὶ οἷον βρυῶδες τὸ περιβαλλόμενον, ἵν’ ἀσφαλῶς
4. συνέχῃ, μήθ’ οὕτω σκληρὸν ὡς θλίβειν· ἀλλὰ μηδὲ
5. τὴν ἐπιβολὴν ἢ οὕτω χαλαρὰν ὡς μηδὲν ἀνύειν, ἢ οὕτω
6. σφοδρὰν ὡς θλίβουσαν ὀδύνην ἐργάζεσθαι. ταῦτ’ εἰ ποιήσαις
7. καὶ εἴη τὸ ἕλκος μόνον ἄνευ κακοχυμίας, ἢ ῥεύματος,
8. ἢ δυσκρασίας, ἢ φλεγμονῆς, ἤ τινος ἄλλης κακώσεως, ἑνωθήσεται
9. πάντως. εἰ δ’ ἤτοι διὰ τὸ μέγεθος ἀδύνατον
10. εἴη μέχρι τοῦ βάθους ἀκριβῶς ἀλλήλοις παρατεθῆναι· τὰ
11. κεχωρισμένα σώματα, μήτε τῶν ῥαμμάτων μήτε τῶν ἀγκτήρων
12. μήτε τῆς ἐπιδέσεως ἀφικνεῖσθαι δυναμένης αὐτῶν,
13. ἢ φθάνοι τις ἰχὼρ αὐτόθι συνειλεγμένος, ἢ καί τις ὀδύνη
14. συνοῦσα, κολληθῆναι τὸ τοιοῦτον ἕλκος ἀδύνατον ἐπὶ μόνῃ
15. τῇ συναγωγῇ· τό τε γὰρ ὀδυνώμενον ἐρεθίζει τι πλέον
16. ἐπιῤῥεῖν· εἰ δὲ καὶ τὸ ἴσον ἐπιῤῥεῖ τὸ κατὰ φύσιν, ἀλλ’
17. ἥ γε δύναμις ἀῤῥωστοῦσα τῶν ὀδυνωμένων τε ἅμα καὶ τετρωμένων
1. μορίων οὐκ, οἴσει τὸ ἴσον, ἀλλ’ ὡς ὑπὸ πλείονος
2. βαρυνθήσεται, κᾀκ τούτου πάντως μὲν ἰχῶρες περιττοὶ,
3. θαυμαστὸν δ’ εἰ μὴ καὶ φλεγμονὴ γενήσεται. καὶ μὲν
4. δὴ καὶ εἰ χωρὶς ὀδύνης ὁ ἰχὼρ ἐν τῷ μεταξὺ τῶν συναχθέντων
5. χειλῶν τοῦ ἕλκους εἴη παρακείμενος, ἢ καί τις
6. χώρα γίγνοιτο μεταξὺ κενὴ μὲν ἰχῶρος, ἀέρος δὲ πλήρης,
7. οὐκ ἐνδέχεται κολληθῆναι τὸ τοιοῦτον ἕλκος ἐκ μόνης τῆς
8. συναγωγῆς· ὅ τε γὰρ ἰχὼρ ἤδη διακόπτει τὴν ἕνωσιν αἵ
9. τε μεταξὺ τῶν ἑνωθησομένων χῶραι κεναὶ κωλύουσιν ἅψασθαι
10. τὰς ἐπιφανείας ἀλλήλων· ὥστ’ ἐκεῖνά γε τὰ μέρῃ τοῦ
11. ἕλκους ἡ φύσις δεῖται προσαρκῶσαι πρότερον, ἵνα συμφύσῃ·
12. μικρὰ δὲ δήπουθέν ἐστιν οὕτως, εἰ καλῶς συναχθῇ
13. τὸ ἕλκος, ὡς μιᾶς ἡμέρας ἢ τὸ πλεῖστόν γε δεῖσθαι δυοῖν.
14. ἐν οὖν τούτῳ τῷ χρόνῳ φαρμάκου χρεία ξηραίνοντος τὸ
15. μόριον, ἵν’ εἴτε τις ἤδη παρακείμενος ἰχὼρ εἴη, τοῦτον
16. ἐκδαπανήσῃ καὶ τὸν μέλλοντα συῤῥεῖν εἰς τὰς κενὰς χώρας
17. κωλύσῃ. νῦν οὖν πάλιν ἀναμνήσθητί μοὺ τοῦ σαρκωτικοῦ
18. φαρμάκου τοῦ μετρίως ξηραίνοντος, ἵν’ εἰδῶμεν εἴτε· ξηραντικώτερον
1. αὐτοῦ χρὴ τὸ κολλητικὸν ὑπάρχειν εἴτε μή.
2. τὸ μὲν δὴ σαρκωτικὸν εἰ σύμπαν ἐξεδαπάνα τὸ ἐπιῤῥέον αἷμα,
3. τὴν ὕλην ἂν οὕτως ἀφῃρεῖτο τῆς σαρκώσεως. τὸ δέ γε κολλητικὸν
4. ἢ οὐδ’ ὅλως δεῖται γενέσεως σαρκὸς, ἢ σμικρᾶς
5. παντάπασιν· ὥστε μᾶλλον αὐτὸ χρὴ ξηραίνειν τοῦ σαρκωτικοῦ.
6. ταύτῃ τε οὖν ἀλλήλων διοίσει μικράν τινα διαφορὰν,
7. ἑτέραν τε μεγάλην, ᾗ τὸ μὲν σαρκωτικὸν εὐθὺς χρὴ καὶ ῥυπτικὸν
8. ὑπάρχειν, ἵνα μὴ μόνον ξηραίνῃ τὸ περιττὸν τῆς ὑγρότητος,
9. ἀλλὰ καὶ τὸν ῥύπον ἀφαιρῇ· τὸ δὲ κολλητικὸν οὐ
10. ῥύπτειν οὐδὲ ἀποσμᾷν, ἀλλὰ τοὐναντίον ἅπαν εἰς ταὐτὸν
11. συνάγειν ἅπασαν τὴν οὐσίαν· ὅπερ, οἶμαι, πέφυκε δρᾷν ὅσα
12. τῶν φαρμάκων αὐστηρὰ καὶ στύφοντα καλεῖται· ταῦτα γὰρ
13. εἰς ταὐτὸ συνάγειν καὶ πιλεῖν, οὐκ ἀποῤῥύπτειν, οὐδὲ καθαίρειν
14. πέφυκεν. ὥστε μάλιστα πάντων φυλαξώμεθα τὸ
15. στῦφον φάρμακον, ἔνθα σαρκῶσαι πρόκειται δυσαπολύτως
16. ἐμπλάσσον τοῖς ἕλκεσι τὸν ῥύπον· οἶνος οὖν ἄριστον φάρμακον
17. ἑλκῶν ἁπάντων ᾗ ἕλκη. εἰ δὲ καὶ μὴ προσθείημεν τῷ
1. λόγῳ ᾗ ἕλκη, ταὐτὸν, οἶμαι, νοήσεις· ὑπὲρ γὰρ τοῦ μὴ παρακοῦσαί
2. τινα πρόσκειται χάριν ἀναμνήσεως, οὐχ ὡς ἀναγκαῖόν
3. τὶ διοριζόμενον. ὡς εἴ γέ μοι μεμνημένος εἴης τῶν ἐν τῷ πρὸ
4. τούτου βιβλίῳ λόγων ἁπάντων, τῶν περὶ τῶν καθ’ ἕκαστον
5. ὄνομα σημαινομένων τε καὶ ὑποκειμένων πραγμάτων, οὐδὲν
6. ἔτι σοι δεήσομαι τὰ τοιαῦτα διορίζεσθαι, μόνον δὲ ἀρκέσει
7. μοι καθ’ ἕκαστον αὐτῶν διελέσθαι τὰς ἁπλᾶς διαθέσεις
8. τῶν συνθέτων, ὑπὲρ ὧν ἤδη μέν πού τι πρόσθεν εἴρηται,
9. ῥηθῆναι δ’ ἀναγκαῖον ἔσται καὶ νῦν, οὐ τοσοῦτον αὐτοῦ
10. τοῦ πράγματος ἕνεκεν, ἀλλ’ ὅτι νομίζουσιν οἱ πολλοὶ τῶν
11. ἰατρῶν ὑπὸ τῆς λέξεως ἐξαπατώμενοι διαφορὰς ἑλκῶν εἶναι
12. τὸ κοῖλον καὶ ὁμαλὲς, ἔναιμόν τε καὶ παλαιὸν, ῥυπαρόν τε
13. καὶ καθαρὸν, ἀφλέγμαντόν τε καὶ φλεγμαῖνον. ἀναγκαῖον
14. οὖν ἔσται διελέσθαι τίνες μὲν αἱ οἰκεῖαι διαφοραὶ τῶν ἑλκῶν
15. εἰσι, τίνες δ’ ἐπιπλοκαὶ διαθέσεων ἑτέρων. ἀλλὰ τοῦτο
16. μὲν ὀλίγον ὕστερον· ἡ δὲ συνήθης διδασκαλία τοῖς παλαιοῖς,
17. ἥνπερ δὴ καὶ νῦν ηὐξάμην ἀσκηθῆναι, κατὰ φύσιν ὑπάρχει,
1. μάλιστα τῶν ἁπλῶν ἑκάστης διαθέσεως ἴδιον ἴαμα λεγόντων
2. αὐτῶν καὶ μάλιστα πάντων Ἱπποκράτους. ἡ γάρ τοι μέθοδος
3. ἡ θεραπευτικὴ κατὰ τοῦτον ἂν μάλιστα προΐοι τὸν
4. τρόπον, ὑπὲρ ἑκάστου τῶν ἁπλῶν ἰδίᾳ διελθόντων ἡμῶν·
5. ἔπειτ’ αὖθις ἐπὶ τοῖς συνθέτοις ἅπασιν ἑτέραν μίαν ἐπιδειξάντων
6. μέθοδον· ὥσπερ καὶ εἰ δύο ἦν ὄντως κατὰ δίαιταν
7. νοσήματα, τό τὲ στεγνὸν καὶ τὸ ῥοῶδες, ἰδίαν ἑκατέρου θεραπείαν
8. εἰπόντας, οὕτως ἐχρῆν ἐπιπεπλεγμένου μνημονεύειν,
9. ὡς οἱ περὶ τὸν Θεσσαλὸν ἀξιοῦσι, τὸν αὐτὸν, οἶμαι, τρόπον,
10. ἐπειδὰν τῶν μὲν ἑλκῶν ᾗ ἕλκη πάντων ἓν εἶδος ὑπάρχει, τῶν
11. φλεγμονῶν δ’ ᾗ φλεγμοναὶ, καὶ τούτων ἕτερον εἶδος ἓν, ἰδίᾳ
12. μὲν χρὴ τῶν ἑλκῶν, ἰδίᾳ δὲ τῶν φλεγμονῶν εἰπόντας θεραπείας,
13. οὕτως ἤδη συνάπτειν εἰς ταὐτὸν ἀμφοτέρας. τοῦτ’
14. οὖν εἰ ποιήσαιμεν, ἕλκη μὲν ἅπαντα ξηραίνεσθαί τε ἅμα καὶ
15. στύφεσθαι δεόμενα, κατὰ τὴν εἰρημένην μέθοδον εὑρήσομεν,
16. οὐ μὴν καὶ ῥύπτεσθαί γε· κοιλότητα δ’ ἐν σαρκὶ ξηραίνεσθαι
17. μὲν καὶ ῥύπτεσθαι, στύφεσθαι δ’ οὐκέτι. καὶ δὴ κατὰ τὸν
18. αὐτὸν τρόπον ὃν ἔμπροσθεν εἴπομεν ἐπὶ τῶν κοίλων ἑλκῶν,
1. ἀνάλογον καὶ νῦν ἐπισκεψόμεθα τοῦ σώματος τὴν φύσιν, εἰ
2. μαλακὴ καὶ βρυώδης, ἢ σκληρὰ καὶ ξηρὰ καὶ σύντονος. ἡ
3. μὲν γὰρ προτέρα καθ’ ὅσον ὑγροτέρα, κατὰ τοσοῦτον καὶ
4. τῶν φαρμάκων ἧττον ξηραινόντων δεήσεται· ἡ δευτέρα δὲ
5. καθ’ ὅσον ξηροτέρα, κατὰ τοσοῦτον αὖ καὶ ἥδε καὶ σφοδρότερον
6. ξηραινόντων δεήσεται καὶ μᾶλλον στυφόντων. ὁ
7. γοῦν ἐμπειρικὸς, οἶμαι, κᾀνταῦθα παίδων μὲν καὶ γυναικῶν
8. καὶ ἁπαλοσάρκων μνημονεύσει, νεανίσκους καὶ γεωργοὺς καὶ
9. θαλαττουργοὺς ἀντιτάττων αὐτοῖς· οὐ μὴν ὅτι γε διὰ μὲν.
10. τὴν ὑγρότητα τῆς κράσεως ἐπὶ παίδων καὶ γυναικῶν ἑώραται
11. τὰ τοιαῦτα τῶν φαρμάκων εὐδοκιμοῦντα· διὰ δὲ τὴν
12. ξηρότητα πάλιν ἕτερα, θερισταῖς καὶ ναύταις ἁρμόττοντα
13. συνιέναι δυνάμενος, οὔτε τῆς καθ’ ἕκαστον σῶμα θεραπείας,
14. ἀκριβῶς στοχάσεται καὶ τῆς ἀποτυχίας οὐχ εὑρήσει τὴν αἰτίαν.
15. ὥστε οὐδὲ τῆς ἐπὶ τὸ βέλτιον εὐπορήσει μεταβολῆς, ὁπόταν
16. ἀποτυγχάνῃ τὰ διὰ τῆς ἐμπειρίας αὐτῷ προεγνωσμένα. τοῦτο
17. μὲν δὴ καθόλου περὶ τῶν φαρμάκων εἴρηταί μοι τῶν κολλητικῶν·
18. ἑξῆς δ’ ἄλλη τις μέθοδος εἰς τὴν σκευασίαν τε καὶ
1. τὴν σύνθεσιν αὐτῶν διαφέρουσα προσέρχεται· τοῖς μὲν γὰρ
2. κοίλοις ἕλκεσιν ὃ βουλόμεθα προσφέρομεν εὐθὺς, εἴτ’ οὖν
3. ξηρὸν εἴθ’ ὑγρὸν φάρμακον· ἐγχωρεῖ γὰρ ἐπιτάττειν ἢ ἐμπλάττειν
4. αὐτὰ παντὶ μορίῳ τοῦ ἕλκους· ἐπὶ δὲ τῶν ἄχρι βάθους
5. ἱκανοῦ γεγενημένων τραυμάτων, ἐπειδὰν ἅπαξ συναγάγωμεν
6. τὰ χείλη, ψαῦσαι τῶν ἐν τῷ βάθει διῃρημένων οὐκ
7. ἐγχωρεῖ. χρὴ τοίνυν οὐχ ἁπλῶς εἰ ξηραντικόν ἐστι καὶ αὐστηρὸν
8. μετρίως τὸ φάρμακον, ἀλλ’ εἰ καὶ μέχρι τοῦ βάθους
9. ἐξικνεῖσθαι δυνατὸν ἐπισκοπεῖσθαι. ψιμμύθιον γοῦν καὶ
10. λιθάργυρος στύφει καὶ ξηραίνει μετρίως· ἀλλ’ ἐὰν ἐπιπάσσῃς
11. αὐτὰ δίκην τέφρας ἐν κύκλῳ τοῦ τετρωμένου, πλέον
12. οὐδὲν ἀνύσεις· οὐ γὰρ διϊκνεῖται τῶν οὕτω ξηρῶν φαρμάκων
13. εἰς τὸ βάθος ἡ δύναμις. ὑγρότητος οὖν αὐτοῖς δεήσει τινὸς,
14. ἵν’ ὁποῖόν τι τῶν ἐμπλαστικῶν φαρμάκων, ἢ καὶ τῶν ὑγροτέρων
15. τι γένηται. τοῦτο μὲν οὖν τῆς περὶ συνθέσεως φαρμάκων
16. πραγματείας ἐστὶν ἴδιον, οὐκ αὐτῆς τῆς θεραπευτικῆς
17. μεθόδου καὶ εἰ δόξαιμεν αὐτοῦ δεῖσθαί τε πρὸς τὰ παρόντα,
18. κᾂν ἐπὶ προήκοντι τῷ λόγῳ μνημονεύσαιμεν.